Tarixi həqiqətə yaxınlaşmaq üçün eyni bir vaxtda iki yolla gedilir. Bizim yolumuz isə tarixin çoxsaylı dolanbaclarının kəsişdiyi bir yerədir - Narginə. Nargin yalnız ada deyil, həm də rusların əməlinin dili ilə desək «ada»dır - cəhənnəm adası. Uzaqdan nöqtə kimi görünən Nargin əslində Rusiyanın Azərbaycanla bağlı yürüdülən və hələ də davam edən siyasətinin başlanması üçün böyük hərf verir. Böyük hərflər isə birinci Böyük Pyotrdan başlayaraq Azərbaycan üçün cızdıqları cəhənnəm planlarını buradan gerçəkləşdiriblər. Beləliklə, sudan keçərək tarixin müxtəlif dönəmlərində yad ideologiyaların qaraltdığı adanı aydınlatmaq məqsədilə faciələrimizinin gizli şahidinə, rusların torpağımızla bağlı tariximizə basdıqları ayaq izlərinin düşdüyü adaya üz tuturuq...

Nargin 18-ci əsrə qədər adalığında, başqa sözlə Böyük Zirəliyində idi. Belə hesab olunur ki, Zirə sözü Cəzirə - yəni ada sözündən əmələ gəlib. Sonradan Cəzirə sözündən tədricən cə atılaraq, sadəcə Zirə kimi tanınıb. Qurudan ayrılmağı da adanın belini sındırmamışdı. Əksinə Adalar arxipelaqında ən böyük olması ilə seçilirdi. Bakı körfəzini dənizdən ayıran Nargin Abşeron yarımadasının cənubunda yerləşir.

Coğrafiyaşünas Əlvin Gül adanı belə təsvir edir: «Yarı düzənlikdir, yarı təpəlik. Uzunluğu 3 km-dir, eni 600 metr, elə yerləri var ki 170 metrdir, elə yerləri də var 900 metr. Orta hesabla götürsək, 600-ə yaxındır. Şimal-qərb tərəfdən dik və sıldırımlıdır, bitkisi azdır».